نقد استاد دکترنجفقلی حبیبی ،
عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه تهران
بسم الله الرحمن الرحیم
کلمه ای در باب «دل دیدنی های شهر سُرب و سَراب»
تیر ماه 1398
فرهنگ و ادب فارسی که یکی از مظاهر هویت ملیت ایرانی است، خود ترکیبی است از مرده ریگ فرهنگی ایران قبل از اسلام و میراث فرهنگی بعد از اسلام که در طول چندین قرن با تکیه بر آیات قرآن مجید و کلمات اهل بیت پیامبر و اصحاب و یاران او و فرهنگ بومی بتدریج تنومند شده و مدام از طریق اهل فرهنگ اعم از حکیمان و محدثان و فقیهان و مورّخان و شاعران و نویسندگان و خلاصه اهل قلم و سخن به صورت آثار منثور و منظوم در اختیار جامعه بشری قرار گرفته است. این فرهنگ همواره با پایمردی بزرگانی از فرهیختگان ادوار مختلف تاریخی تکامل یافته و قرن ها در این سوی و آن سوی جهان راهنمای زندگی فردی و اجتماعی انسان های جویای نیک بختی و طالب حقیقت بوده است.
ادب فارسی در فضای تمدنی جدید که به تعبیر حضرت ادیب توانا سید علی رضا شفیعی مطهر «سُربی» شده و آینده را «سراب» می نماید، نیازمند باز سازی و باز خوانی است.
این باز خوانی و باز سازی که باید بر همان ریشه های قدرتمند متکی باشد، مردان مرد می خواهد که هم بر سرمایه فرهنگی و ادبی گذشته واقف باشند و هم بر حال پریشان انسان امروز؛ هم بر روح لطیف و ملکوتی ادمی آگاه باشند و هم بر راز و رمز تعلیم و تربیت؛ و هم به سُرب کرخت کننده جان انسان و هم به سراب برهوت سرگردان کننده طالبان راه؛ تا بتواند روندگان را متوجه خطرات مسیر سربی و یا سرابی کند و هم بتواند با چراغ معرفت راه روشن را به آنان بنمایاند و دوردست های خرم را در مقابل دیدگان آنان قرار دهد.
به نظر من کتابچه های «دل دیدنی های شهر سرب و سراب» اثر خامه ادیب توانا حضرت آقای سید علی رضا شفیعی مطهر با سبک نو و غنای گذشته چنین ظرفیتی را دارند.
این کتابچه ها که شکل و شمایلشان نیز به انواع هنر آراسته است، به آسانی قابل حمل است و همواره می توان بدون زحمت یکی از آن ها را با خود داشت و در مواقع حال خوش خواندن، آن را خواند و یا در حال گرفتاری که به دنبال کسی می گردیم که راهنمای ما باشد، همچون مطلع امین و خیر اندیش بی غرض و مرض ما را راهنمایی خواهند کرد.
این جزوه ها از نظر آموزش فرهنگ عمومی و ادبیات فارسی نیز بسیار کارآمد و مفید هستند: انواع مثل ها، انواع سخنان بزرگان از نظم و نثر، انواع احادیث، اشعار مناسب، معانی ضرب المثل ها و توضیح لغات مشکل و غیر متعارف، بخشی از ظرفیت های این دفترچه ها است و هر کس با توجه به توانایی ها و نیازهای معنوی خود می تواند از آن ها بهرمند شود.
نجفقلی حبیبی ،عضو هیأت علمی بازنشسته دانشگاه تهران
آثار،سروده‌ها،مقالات،خاطرات و روزنوشت‌های شفیعی‌مطهر