☘️گزین‌گویه‌های مطهر ☘️.(فرگرد 2229)

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸

هیچ یک از «رویدادهای زندگی» بدون «بروندادهای ارزندگی» نیست.

هیچ رویدادی هر چند «تکلُّفی» هم باشد،«تصادفی»نیست.

هر «پیشامد سخت» با هر «بسامد سرسخت»،

می‌تواند «نردبان بهروزی» و «پلّکان پیروزی» باشد.

باید «حقیقت را دریابیم» و از هر «طریقت به سوی آن بشتابیم».

شفیعی مطهر

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸

بسامد: تکرار،وفور،تردُّد

هر پگاه نو با یک نگاه نو

گزین‌گویه‌های مطهر.فرگرد2098

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸

«زمان می‌گذرد» و «زمین را وامی‌گذارد».

ما را آن‌گاه می‌توان «زنده گفت» و «ارزنده پذیرفت»،

که در هر «حال» و «محال»،

نه به «سوی نابودی»،که به «آرزوی بهبودی» برویم.

باید از هر «روز ،بهروز» بسازیم و از هر «بود،بهبود».

باید هر «روز بهتر از دیروز» باشیم

و هر «شب برتر از دیشب».

شفیعی مطهر

هر پگاه نو با نگاه نو

گزین‌گویه‌های مطهر.فرگرد2096

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸

هیچ‌گاه«مجازات به بیداری»» و «مکافات به هشیاری»نمی‌انجامد،

بل‌که«دامی از اعدام» است و «انتقامی از سوی خون‌آشام».

هیچ گاه «خون و خشونت»پیام آور «مِهر و معونت»نیست.

«روند تنبیه» و «فرایند تنزیه»،

باید به «شکوفۀ شگون»بینجامد،نه «کوفۀ آتشگون»!

«انتقام بر کینه»می افزاید و «احترام بر سکینه».

شفیعی مطهر

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸

تنبیه: بیدارکردن،آگاه کردن

تنزیه: کسی را از عیب و آلایش دورکردن

معونت: یاری و کمک

کوفه: شهر درد و مصیبت

سکینه:وقار،آرامش

هر پگاه نو با یک نگاه نو

«نردبام خاکی» و «بام افلاکی»فرگرد1990

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️

«روند زمین» و «فرایند زمان»،

نه «سرِ ایستایی»دارد و نه «سیرِ قهقرایی»!

هر «جامی،سرانجامی» دارد و هر «دامی،اقدامی»!

«افتادن هر برگ» و «روی دادن مرگ»،

«پایان هیچ پدیده» و «فقدان هیچ آفریده» نیست.

احتمالاً «بدن هر سیب،آسیب» دارد،ولی قطعاً«کفن هیچ نجیب،جیب» ندارد.

بنابراین دنیا،«زاری شیک» است و «ابزاری نیک» .

دنیا،«دفی برای رقصیدن» است و «هدفی برای رسیدن».

دنیا،«حیلۀ آمال» است و «وسیلۀ کمال».

دنیا،نه «بام»،که «نردبام» است.

با این «نردبام خاکی» می توان بر «بام افلاکی»رفت.

زندگان «درگیر خواب»اند و «اسیر سراب».

چون از این «بند» «برهند»،

«بیدار» و «هُشیار» می شوند.

بیاییم تا «فُرصت تنفُّس» داریم،«نُصرت تفرُّس» را غنیمت شماریم

و دنیا را «آن گونه که هست»،نه به عنوان «نمونۀ پیوست» بشناسیم!

شفیعی مطهر

☘️🌺🍃🌸☘️🌺🍃🌸☘️

زار: بد،خراب،نابسامان،شوریده و درهم

شیک: قشنگ،زیبا،رعنا،ظریف

نجیب: اصیل، شریف، خوش‌گوهر،گرامی

دف:دپ،دایره،یکی از آلات موسیقی

تفرُّس:به فراست دریافتن،خیره شدن به چیزی برای فهمیدن

دانلود رایگان کتاب ها و دیگر آثار این قلم در کانال گزین گویه های مطهر

https://t.me/nedayemotahar

انتخابات هردمبیلی!

قصّه های شهر هرت.قصّۀ 149

#شفیعی_مطهر

مدّتی بود که گزارش هایی به هردمبیل می رسید حاکی از این که بسیاری از مردم با توجّه به مطالعۀ کتاب ها و روزنامه ها از یکدیگر می پرسند :

-چرا ما دموکراسی نداریم؟

-چرا هیچ یک از مسئولان شهر هرت با آرای ما برگزیده نمی شوند؟

چرا مسئولان ما در برابر اختیارات و مسئولیت خود پاسخگو نیستند؟

چرا و چراهای بسیار!!

هردمبیل زیر فشارهای مردمی سرانجام پذیرفت با برگزاری یک انتخابات صوری و تشریفاتی فعلاً شهردار با آرای مستقیم مردم برگزیده شود. ولی نه با آرای همۀ مردم،بلکه تعدادی از افراد گوش به فرمان و مطیع دربار در سالنی گردآیند و به یکی از نامزدهایی که دربار تعیین می کند،رای بدهند.

روزی در سالنی بزرگ بیش از 500 نفر از استادان،بزرگان،شخصیّت ها و سایر اقشار مردم - که همه مورد تایید دربار بودند- برای برگزاری انتخابات نمایشی گردهم آمدند.در آغاز برنامه تعداد سه نفر از نامزدهای برگزیدۀ دربار به حاضران معرّفی شدند و قرار شد هر یک به مدّت یک ساعت خود را به مدعوین معرّفی و برناه های خود را تشریح کنند و در پایان با رای گیری از حضّار، شهردار شهر هرت برگزیده شود.

پس از پایان سخنرانی نامزدها و پیش از رای گیری شخصی از پلّکان سن بالا رفت و از پشت تریبون بی مقدّمه خطاب به همۀ حُضّار گفت:

بسیاری از شما بی سواد و توسعه نیافته هستید اگرچه مدارک دانشگاهی دارید!

همۀ حاضران ضمن شوخی تلقّی کردن اظهارات این شخص شروع به خندیدن کردند!

آن شخص مجدّداً با قیافۀ کاملاً جدِی حرف خود را تکرار کرد. مردم باز هم خندیدند و شوخی تلقّی کردند. آن شخص وقتی بی تفاوتی مردم را دید،در حالی که با سرانگشت خود، تک تک حاضران را نشان می داد،می گفت:

آقا! شما را می گویم!خانم ! به شما بودم! آقایان و خانم های استاد و معلّم و مسئول!منظورم شماها هستید! شماها را می گویم! همۀ شماها بی سواد و توسعه نیافته هستید!....

کم کم حاضران قیافه ای جدّی گرفتند و گوینده را دیوانه نامیدند. شخص گوینده با کمال جدّیّت با ردّ اتّهام دیوانگی ،خود را کاملاً عاقل و حرف های خود را کاملا جدّی و منطقی و مستدلّ دانست. وقتی با اعتراض همگانی روبه رو شد ،همه را آرام کرد و از پشت تریبون خطاب به حاضران گفت:

نه من فرد بی ادبی هستم و نه قصد توهین به کسی را دارم. اگر بیان من منطقی و دارای پشتوانۀ استدلالی نبود،نپذیرید و اگر مستدلّ بود،لطفاً در پی درمان بی سوادی خود باشید.

جمعی پرسیدند: پس علّت بی سوادی و نفهمی ما چیست؟

آن مرد گفت: موضوع همایش امروز ما چیست؟

همه گفتند: انتخاب شهردار شهر هرت با آرای مستقیم ما به عنوان برگزیدگان شهر.

در این حال ماموران امنیّتی به ناطق یورش آوردند و کوشیدند او را از ادامۀ کار بازدارند و پشت تریبون فروکشند و او را باز داشت کنند. ولی حاضران با فریاد و سروصدا از ماموران خواستند که اجازه دهند حرفش را بزند.

ناطق مجدّداً پشت تریبون رفت و گفت: امروز سه نفر نامزدهای وابسته به دربار برای شما سخنرانی کردند و شما بدون این که اصلاً توجّهی به سخنان گویندگان بکنید،بارها برای آنان کف زدید و هورا کشیدید. نه گویندگان سواد سخن گفتن داشتند و نه شما حوصلۀ شنیدن.

مثلاً نامزد اول در بیان جنگ اول شهر هرت با کشور سیلگنا گفت: کلّ سربازان دشمن 40 هزار نفر بودند. ولی وقتی آمار تلفات دشمن را به طور روزشمار با فریادهای حماسی بیان می کرد،مجموع تلفات آنان 65 هزار نفر شد. نه او عدد و رقم بلد بود و نه شما جمع بندی را!...و شما بدون ذرّه ای تعقُّل و تفکُّر فقط با تکیه به احساسات شعار دادید و کف زدید!!

نامزد دوم شیوۀ پاک کردن قند و شکر نجس را شستن با آب ذکر کرد. نه او این را فهمید و نه هیچ یک از شما که قند و شکر در تماس با آب در آن حل می شود و دیگر چیزی به نام قند و شکر نداریم! باز هم شما بدون تامُّل و اندیشیدن فقط کف زدید و هورا کشیدید!

نامزد سوم وقتی می خواست عددی بین اعداد هزار تا هزار و پانصد را برگزیند،عدد هزار و هشتصد را برگزید. در حالی که نه او و نه شما هیچ یک نفهمیدید که عدد 1800بیشتر از 1500 است!...و باز هم کف زدن و هورای احساسی!!نه تفکُّر و تعقُّل اساسی!

حاضران پس از شنیدن این موارد بدیهی، گویی حالا از خواب پریده باشند،همه متعجّبانه به یکدیگر می نگریستند و بر حماقت خود تاسّف می خوردند. کم کم پچ پچ ها و درگوشی ها بالاگرفت و برخی با صدای بلند فریاد زدند:

حق با ایشان است و ما اشتباه کردیم.اصلاً این نامزدها به درد شهردارشدن نمی خورند. این ها در ادارۀ امور روزمرّۀ خود ناتوان اند و.....

رئیس ماموران امنیّتی چون اوضاع را خطرناک و جلسه را در حال فروپاشی دید، فوراً ضمن صدور دستور دستگیری ناطق، خود پشت تریبون رفت و بدون این که پاسخی به این پرسش های بی پاسخ بدهد،اعلام رای گیری کرد.

مرد ناطق در حالی که توسّط ماموران بازداشت شده و او را با خشونت به سمت خروج از سالن می راندند،با صدای بلند خطاب به حضّار گفت:

عزیزان هموطن! مشت نمونۀ خروار است. شما نمونه ای از مردم ساکت شهر هرت هستید. تا زمانی که در سکوت احمقانه بسر می برید، هر روز به سقوط و فروپاشی جامعه نزدیک تر می شوید. تنها راه رهایی از استبداد،روشنگری و...

در این حال دهان او را بستند و با مشت و لگد او را به سوی زندان بردند....

کانال رسمی ندای مطهر

https://t.me/nedayemotahar

هر پگاه نو با یک نگاه نو

#دل_دیدنی_های_شهرسرب_وسراب(فرگرد 1554)

«داوری» و «دادوری»

اگر «داوری» از «دادوری»،

به جای«صله»،«فاصله» بگیرد، 

چه «خون ها می ریزد» و چه «افسون ها برمی انگیزد»!

چه «سرهای بی گناه که بر دار» می رود

و چه «باورهای دادخواه که پندار» می شود!

مبادا که با «نیش یک قلم»،«نوش یک عالَم» را تلخ کنیم!

قلمِ داوری،«نمادِ فرهنگ» است،نه «جمادِ کلنگ»،

مبادا با آن «خانه ها را ویران» و «آشیانه ها را پریشان» کنیم 

و با یک «کلام خام»،«تمام خیام» را به آتش بکشیم!

پیش از آن که با «داوری بپریشیم» به «دادوری بیندیشیم»!

#شفیعی_مطهر

------------------------------

صله: پیوستن،پیوستن چیزی به چیزی

خیام: خیمه ها،چادرها

http://modara.blogfa.com/

کانال رسمی اینجانب در سایت آپارات به آدرس زیر آغاز به کار کرد. تلاش می شود از این پس برخی از مطالب به صورت ویدیویی و فیلم در این کانال منتشر شود.

.

کانال رسمی شفیعی مطهر در آپارات

http://www.aparat.com/modara.motahar

   (قصه بیستم - قصه های شهر هرت) 

 روزی روزگاری پادشاه قدرقدرت و فرمانروای قوی شوکت شهر هرت اعلی حضرت هردمبیل شاه هوس گردش دریایی کردند. بدین منظور یک کشتی تفریحی بزرگ و اشرافی برایشان ترتیب دادند و همه وسایل رفاه و آسایش را در آن فراهم کردند. 

 بقيه در ادامه مطلب...

ایران ركورد فرار مغزهارا در جهان شكست

 سیمای توسعه در آیینه آمار و ارقام / ۵  

( آخرین قسمت)

مگر ما مرده ايم؟!(تبلور مشاركت در اراده مردم)

در۱۰۳ سال پيش نخستين سنگ بناي بانك ملي ايران بدين گونه گذاشته شد.

در سال 1285، تنها چند ماه پس از صدور فرمان مشروطه و تشكيل دارالشورا(مجلس شوراي ملي)، اعلان تأسيس بانك ملي براي بي نياز شدن از دريافت وام از بيگانگان انتشار يافت. پيش از آن و روز هجدهم آبان ماه حاج مخبر السلطنه از سوي مشيرالدوله- صدراعظم- درمجلس شوراي ملي حاضر شد و در خواست موافقت مجلس با دريافت سومين وام كلان از بيگانگان را مطرح كرد. براساس توافقي كه درباريان با دولت هاي روسيه و انگلستان كرده بودند، قرار بود اين دو كشور مبلغ 20 كرور تومان وام با بهره هفت درصد و باشرايط دشوار در اختيار دولت ايران قرار دهند. پيدا بود كه اين مبلغ هم مانند دو وام قبلي براي ريخت و پاش هاي بي حاصل هزينه خواهد شد. مجلس با دريافت وام از بيگانگان مخالفت كرد و از دولت خواست ابتدا صورت هزينه وام هاي قبلي را در اختيار نمايندگان قرار دهد و سپس چنانچه وكيلان مردم تشخيص دادند كه چنين وامي مورد نياز است، آن را نه از بيگانگان كه از مردم تهيه كنند. از اين پيشنهاد مجلس، كشمكشي برخاست كه چندي ادامه يافت. سرانجام قرار شد نمايندگان مخالف و بازرگانان با اجازه دولت بانكي برپا كنند و از سرمايه آن، دو كرور تومان نياز فوري دولت را به صورت وام فراهم آورند.

روز 23 آبان نمايندگان مجلس و بازرگانان به گفتگو در مورد «بانك ملي» پرداختند و حاج معين التجار، حاج امين الضرب، حاج محمد اسماعيل و ارباب جمشيد بنيان گذاري بانك را به گردن گرفتند. 

هنگامي كه اعلان تشكيل بانك در فضاي پرشور پس از مشروطه منتشر شد، صحنه هاي حيرت انگيزي از استقبال مردم- از ثروتمند و بي چيز- در برابر چشم ها پديد آمد. بنيان گذاران بانك اعلام كرده بودند هر كس مي تواند از پنج تومان تا پنجاه هزار تومان در آن سهم داشته باشد و چند تجارت خانه را براي ثبت سرمايه معرفي كردند. گذشته از همراهي بسياري از توانگران، مردم بي چيز هم شوق عجيبي نشان دادند. بسياري از شاگردان دبستان و طلبه ها گرد هم جمع شدند و پول هاي اندك خود را- كه گاهي از فروش كتاب هايشان فراهم آمده بود- روي هم ريختند تا به سهم خود در تأمين سرمايه بانك كمك كنند. زنان گوشواره و گردن بند خود را براي كمك مي فروختند.

 در تاريخ مشروطه ايران- احمد كسروي- آمده است:

«روزي در پاي منبر سيد جمال واعظ در مسجد ميرزا موسي زني به پا خاسته چنين گفت:

 دولت ايران چرا از خارجه قرض مي كند؟ مگر ما مرده ايم؟! من يك زن رخت شوري هستم. به سهم خود يك تومان مي دهم. ديگر زن ها نيز حاضرند.»

روحانيون نيز هر يك مبلغي به سرمايه بانك اختصاص دادند. شيخ فضل الله نوري 200 تومان و ميرزا ابوالقاسم امام جمعه 5 هزار تومان به گردن گرفتند.

سرانجام 15 كرور تومان سرمايه بانك فراهم شد(14).

تعداد افراد داراي دسترسي به اينترنت در ايران كمتر از متوسط ميزان جهاني است

ايلنا: تعدادافراد داراي دسترسي به اينترنت درايران يك ششم ميزان جهاني است. درصد افراد داراي دسترسي به اينترنت به ازاي هر ده هزار نفر 57/155 است كه در مقايسه با ميزان جهاني اين شاخص (يعني 16/972 درصد) شش برابر كمتر است. بنا به اين گزارش، تعداد ميزبانان اينترنت به ازاي هر ده هزار نفر 53 درصد است كه در مقايسه با ميزان جهاني آن يعني 26/238 بسيار كمتر است. هم چنين به طور متوسط تنها 97/6 نفر از هر صد نفر ايراني به رايانه شخصي دسترسي دارند كه اين رقم در مقياس جهاني آن 22/9 نفر در هر صد نفر است. تعداد كاربران ايراني اينترنت بنا به اذعان وزارت فناوري اطلاعات و ارتباطات بيش از 3 ميليون نفر است كه با رشد ساليانه 20 درصد رو به رو بوده است كه بيشتر اين كاربران از طريق Dial- Up و با خدمت دهي بيش از 200 مركز ارائه كننده خدمات به اينترنت متصل هستند(15).

منابع:

14-         همان، 9/9/82

15-         شرق،21/2/83

ايران در ليست نيست

در يك بررسي گسترده بين المللي كه توسط دانشگاه مشهور جيائو تونگ در شانگ هاي صورت گرفته است ، 500 دانشگاه برجسته جهان به ترتيب رتبه در سال 2003 معرفي گرديدند. اين رتبه ها براساس معيارهايي از قبيل تعداد استادان برنده جايزه نوبل، تعداد مقالات علمي درج شده در نشريات معتبر علمي مانند نيچر و ساينس به اين دانشگاه ها داده شده است. در سطح بين المللي دانشگاه هاروارد به عنوان برجسته ترين دانشگاه جهان در صدر جدول قرار دارد و دانشگاه مشهور كارولينسكا در استكهلم سوئد كه از جمله كادر علمي آن هر ساله برنده جايزه نوبل در رشته پزشكي را معرفي مي كند، نيز در ليست 50 نام اول قرار گرفته است. دو دانشگاه ديگر سوئد نيز در ميان 500 دانشگاه برجسته جهان در ليست 100 نام اول قرار دارند  كه عبارتند از: دانشگاه لوند در جنوب سوئد و دانشگاه اپسالا. 

در سطح اروپا دانشگاه كمبريج در انگلستان برجسته ترين دانشگاه اروپا ارزيابي شده است و در اين جا نيز دانشگاه كارولينسكا با رتبه ششم در ميان 10 نام، صدر ليست قرار دارد. در ميان پنجاه دانشگاه برجسته اروپا دانشگاه هاي اپسالا، لوند و استكهلم هر سه در ميان ليست 50 نام اول قرار دارند. 

در سطح آسيا و اقيانوسيه دانشگاه توكيو به عنوان برجسته ترين دانشگاه در صدر ليست قرار دارد. در ميان كشورهاي هم تراز ايران فقط تركيه و اسرائيل در اين ليست موجودند. تركيه و اسرائيل چندين دانشگاه در ميان ليست صد دانشگاه برجسته آسيا و اقيانوسيه دارند. نام هيچ دانشگاهي از كشوري عربي در اين ليست ديده نمي شود و نشاني از نام هيچ دانشگاهي در ايران نيز در ميان كل 500 دانشگاه برجسته جهان وجود ندارد. اين در حالي است كه حتي دانشگاه هاي كوچك تر سوئد مانند دانشگاه لينشوپينگ نيز در ليست 500 دانشگاه برجسته جهان قرار دارند ، كه در مورد يك كشور با جمعيت هشت ميليوني استانداردي در بالاترين سطوح به شمار مي رود(11).

آمريكا در دست ايراني تبارها

آمريكايي هاي ايراني تبار پر شمار تر از آني هستند كه سرشماري در آمريكا نشان مي دهدو از جمله تحصيل كرده ترين افراد در اين كشور هستند. برآورد گروه مطالعات ايراني در دانشگاه « ام آي تي » حاكي از آن است كه تعداد واقعي آمريكايي هاي ايراني تبار چه بسا بيش از 691 هزار نفر باشد، يعني بيش از دو برابر 338 هزار نفري كه در سرشماري سال 2000 آمريكا به دست آمد. تازه ترين اطلاعات مربوط به سرشماري اين كشور نشان مي دهد از هر چهار آمريكايي ايراني تبار، يك نفر داراي مدرك فوق ليسانس يا دكتري است. اين بالاترين ميزان تحصيلي در ميان 67 گروه قومي مورد مطالعه است.

ايراني تبارهاي ساكن آمريكا از رهگذر تحصيلات بالا و ميانگين درآمد خانواده كه 20 درصد بيش از ميانگين ملي اين كشور است، سهم قابل توجهي در اقتصاد كشور دارند. كارشناسان گروه مطالعات ايراني با بررسي رده بندي نشريه فورچون از 500 شركت بزرگ آمريكا و ساير شركت هاي اين كشور، بيش از 50 نفر آمريكايي ايراني تبار داراي مناصب مديريت ارشد را در شركت هايي با سرمايه بيش از 200 ميليون دلار شناسايي كردند؛ از جمله جنرال الكتريك، اي تي اندتي، اينتل، سيسكو، موتورولا، اوراكل، نورتل نت وركس، لوسنت تكنا لجيز و اي بي. نشريه فورچون، «پي ير اميديار » بنيان گذار و رئيس هيئت مديره« اي بي » را دومين آمريكايي ثروتمند زير 40 سال معرفي كرده است.« اي بي » يك شركت معروف حراج از طريق اينترنت است.

آمريكايي هاي ايراني تبار در عرصه علمي نيز برجسته هستند. يك فهرست ابتدايي كه توسط گروه مطالعات ايراني جمع آوري شده است، نشان مي دهد بيش از 500 استاد آمريكايي ايراني تبار در دانشگاه هاي طراز اول اين كشور مشغول تدريس و پژوهش هستند. در ميان اين دانشگاه ها مي توان به هاروارد، پرينستون،بيل، كارنگي ملون، شبكه دانشگاه كاليفرنيا(بركلي، يوسي ال اي و غيره)، استنفورد، ميشيگان، ايلي نويز، مريلند، ام آي ني، جرج واشنگتن و بوستون و صدها دانشگاه و دانشكده ديگر در سراسر آمريكا اشاره كرد(12).

در ميان مردم آمريكا 20 درصد صاحب مدارك علمي هستند و از بين آن ها تنها 8/0 درصد مدرك دكترا دارند. در حالي كه درميان ايرانيان مقيم آمريكا 3/56 درصد صاحب مدارك علمي هستند و 1/5 درصد آن ها مدرك دكترا دارند. به آمارهاي زير توجه كنيد.

بوميان آمريكا

20 درصد صاحب مدارك علمي اند.

8/0 درصدداراي مدرك دكترا هستند.

7/4 درصد داراي مدرك فوق ليسانس اند.

1/13 درصد داراي مدرك ليسانس اند.

7/1 درصد پزشك يا وكيل اند.

29 درصد كارگرند.

ايرانيان مقيم آمريكا

3/56 درصد صاحب مدارك عمي اند.

1/5 درصد داراي مدرك دكترا هستند.

1/16 درصد داراي مدرك فوق ليسانس اند.

3/30 درصد داراي مدرك ليسانس اند.

8/2 درصد پزشك يا وكيل اند.

12 درصد كارگرند(13).

....آخرین بخش این سری مقالات :فردا

پی نوشت ها:

11-         همان، 17/1/83

12-         همشهري،17/12/82

13-         همان، 23/12/82

 سیمای توسعه در آیینه آمار و ارقام/ ۳

نقش آموزش ابتدايي همگاني درتوسعه اقتصادي

مطالعه يك دوره 110 ساله (1960-1850م) درباره 34 كشور ثروتمند دنيا نشان داده است كه هيچ يك از اين كشورها پيش ازدسترسي به آموزش ابتدايي همگاني به رشد اقتصادي شايان توجه دست نيافته اند(4).

«سيمون كونتز»، برنده جايزه نوبل سال 1971 در رشته اقتصادي مي گويد:

«90 درصد از توسعه گذشته در كشورهاي صنعتي به دليل افزايش سرمايه نبوده است؛ بلكه به سبب بهبود زمينه هاي انساني، مهارت، كارداني، مديريت و … بوده است. ظرفيت هاي انساني به عوض سرمايه، عامل نخست در فرآيند توسعه بوده و شرايط عمده و اصلي كار را از منابع فراهم مي آورند(5).»

هزينه هاي آموزشي ما بسيار اندك و در حد هزينه هاي دفاعي بالغ مي شود.

90 درصد كودكان كشور از آموزش پيش دبستاني محروم اند. علي رغم تلاش هاي به عمل آمده تنها 10 تا 13 درصد كودكان ايران زير پوشش آموزش هاي پيش دبستاني قرار دارند و 90 درصد ديگر از هرگونه امكاني محروم اند. اين درحالي است كه در كشورهاي اروپايي 95 درصد كودكان 5-2 ساله از خدمات آموزشي و تربيتي بهره مند هستند و حتي در بعضي از كشورها ماننند سوئد، مربيان به منازل نيز مي روند و بدين وسيله خانه را در كنار مدرسه به محيط آموزشي تبديل كرده اند(6).

پوشش دوره آموزش پيش دبستاني به عنوان يكي از شاخص هاي توسعه در نظر گرفته مي شود. در اروپا از سن 4 سالگي، و در چين از سن 5/3-3 سالگي آموزش پيش از دبستان به صورت اجباري است، و بيش از 80درصد خانواده ها در كشورهايي كه حتي دوره پيش از دبستان در آنجا يك مقطع تحصيلي رسمي نيست، فرزندان خود را در مراكز آموزش پيش از دبستان ثبت نام مي كنند.

«در كشور پاكستان و كره جنوبي در سال 1960 از درآمد يكساني برخوردار بودند؛ اما ميزان ثبت نام كودكان پاكستاني در مدارس ابتدايي 30 درصد و دركره 94 درصد بود. گزارش توسعه انساني سال 1996 سازمان ملل مي گويد: اين يكي از دلايلي است كه به واسطه آن طي 25 سال گذشته، سرانه توليد ناخالص داخلي در كره جنوبي 3 برابر پاكستان بوده است(7).»

«با تداوم روند فرصت سوزي فعلي در 10 سال آينده فاصله ما با كره جنوبي از 8 برابر فعلي به 5/11 برابر، با مالزي از 3 برابر به 4 برابر، و با سنگاپور از 17 برابر به 24 برابر مي رسد(8).»

كمتر ازنيم درصد

دكتر آخوندي دبير چهارمين دوره همايش دندان پزشكي گفت: 

سهم هر محقق در زمينه فعاليت هاي پژوهشي در كشور كمتر از 1000 دلار است. اين ميزان در كشورهاي در حال توسعه بين 15 تا 35 هزار دلار و در كشورهاي توسعه يافته 80 تا 230 هزار دلار برآورد مي شود. نسبت بودجه پژوهشي به توليد ناخالص ملي در حدود 5/0 درصد، در كشورهاي درحال توسعه بين يك تا 5/2 درصد، در كشورهاي توسعه يافته 5/2 تا 4 درصد و در فلسطين اشغالي بيش از 6 درصد است (9).

متأسفانه با وجود آن كه صدور خدمات فني و مهندسي از جمله درآمدهاي بالقوه كشور ماست ، كه امكان توسعه بسيار دارد، سهم ايران از 225 ميليارد دلار تنها 28/0 درصد بوده است كه تقريباً به هيچ نزديك است. به منظور تحقق ايده صدور خدمات فني و مهندسي در طول برنامه 5 ساله سوم، مسئولان حدود 8 ميليارد دلار را براي اين رقم پيش بيني كردند. بنابراين در طول برنامه بايد سالانه يك ميليارد و 600 ميليون دلار صادرات خدمات فني و مهندسي داشته باشيم كه تا كنون حتي به اين ارقام نزديك هم نشده ايم. براساس آمار مربوط به سال هاي اخير سهم صدور فني و مهندسي در خاور ميانه 60 ميليارد دلار بوده است. تركيه براي انجام 700 پروژه به ارزش 21 ميليارد دلار در 29 كشور قرار داد داشته و موفق شده در خلال آن 38 هزار فرصت شغلي ايجاد كند. يعني براي تركيه صدور خدمات فني و مهندسي علاوه بر ارز آوري بالا، اشتغال زايي داشته كه بسيار با اهميت است. كشورهاي كره، فيليپين و مصر نيز به ترتيب با 25 ميليارد دلار، 3/9 ميليارد دلار و 3/8 ميليارد دلار از جمله ساير كشورهاي مطرح صدور خدمات فني و مهندسي منطقه هستند.

متأسفانه ايران نه تنها در كسب درآمد از اين طريق موفق نبوده، بلكه برخي مزيت هاي رقابتي خود را نيز از دست داده است(10).

....در اين باب بيشتر سخن خواهيم گفت.

پي نوشت ها:

4- دكتر قاسمي پويا، اقبال، مشاركت هاي مردمي در آوپ، ص14، به نقل از: لاكهيد و ديگران، ص 22

5-  اطلاعات، 21/11/78

6- يزداني، جواد، مشاور معاون وزير آوپ و عضو كميته علمي جشنواره توليدات آموزش، خبرنامه نو آموزان، شماره 5، 7/12/81

7-  سلام، 18/6/75

8-  خاتمي، دكتر محمد رضا ، نايب رئيس پيشين مجلس شوراي اسلامي

9-  همشهري، 25/12/82

10-         شرق،28/11/82

 آخرين گزارش برنامه توسعه سازمان ملل

رتبه توسعه انساني ايران در بين كشورهاي همسايه دو پله تنزل يافت

براساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد، رتبه توسعه انساني ايران طي پنج سال اخير در بين كشورهاي جهان از 90 به 106 تنزل يافته و در بين كشورهاي همسايه نيز دو پله تنزل داشته است.

به گزارش ايسنا، برنامه توسعه سازمان ملل متحد(UNDP) هر ساله گزارشي به نام گزارش توسعه انساني منتشر مي كندكه در بخشي از آن با استفاده از شاخصي تركيبي به نام شاخص «توسعه انساني»(HDI)، وضعيت كشورهاي مختلف از لحاظ موفقيت در فراهم كردن امكان زندگي سالم توأم با دانش و رفاه اقتصادي مقايسه مي شود.

براساس تازه ترين گزارش توسعه انساني كه اخيراً منتشر شده است، ايران در سال 2003 در جايگاه 106 قرار گرفته كه نسبت به سال 2001 كه در جايگاه 90 قرار داشت، سقوط بارزي داشته است.

در اين راستا، دكتر علي فيض زاده، از پژوهشگران معاونت پيشگيري سازمان بهزيستي كشور در مقاله اي با تبيين مؤلفه هاي مختلف مؤثر در شاخص توسعه انساني، به بررسي مقايسه اي وضعيت ايران در چند سال اخير پرداخته است.

در بخشي از اين مقاله پژوهشي با اشاره به اين كه در محاسبه شاخص توسعه انساني، براي محاسبه طول عمر از اميد به زندگي در بدو تولد، براي محاسبه شاخص دانش، از نسبت با سوادي در بزرگ سالان و نسبت ناخالص ثبت نام در سطوح اول، دوم و سوم تحصيلي و براي محاسبه شاخص رفاه اقتصادي، از برابري قدرت خريد توليد ناخالص داخلي سرانه استفاده مي شود، آمده است: 

در سال 2003 ، رتبه توسعه انساني ايران 106، پاكستان 144، كويت46، امارات متحده عربي48، عمان 79، تركمنستان 87، آذربايجان 89، تركيه 96 و ارمنستان 100 بوده است.

بررسي گرايش هاي توسعه انساني سال هاي اخير حاكي از آن است كه با وجود افزايش اندك مقدار خام شاخص توسعه انساني ايران، در پنج سال اخير، رتبه ايران در بين كشورهاي همسايه دو پله تنزل داشته كه اين امر عمدتاً معلول كاهش قابل توجه 10 درصدي نسبت ناخالص ثبت نام در فاصله يك سال از گزارش 2002 تا 2003 است كه دلايل اين امر بايد توسط متخصصان رشته هاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد.

البته اگر برابري قدرت خريد توليد ناخالص داخل سرانه كشورها را ملاك رتبه بندي آن ها قرار دهيم، رتبه ايران 29 پله بالاتر از رتبه كنوني(106) خواهد بود(2).

بودجه نظامي 18 برابر توسعه اقتصادي

فارس: رئيس بانك جهاني گفت: 900 ميليارد دلار در جهان صرف هزينه هاي نظامي و دفاعي مي شود كه اين رقم 18 برابر بودجه توسعه اقتصادي جهان است. جيمز ولفنسون بااعلام اين خبر افزود: اگر اولويت هاي جهان برعكس شود و پولي كه صرف هزينه هاي دفاعي مي شود، به توسعه اقتصادي جهان اختصاص يابد، جنگ به يك يادگار گذشته تبديل خواهد شد(3).

...در این باب بیشتر سخن خواهیم گفت.

پی نوشت ها:

2-  همشهري،29/1/83

3-  شرق، 29/1/83

سيماي توسعه در آيينه آمار و ارقام /۱

اشاره

مشاركت مردم در همه امور حکومت و جامعه، نه لوحي يك بعدي، كه منشوري چند بعدي است؛ مشاركت يك واقعيت شفّاف است كه در هزار«نماد»، جلوه مي نمايد و در هر «نماد» هزار «نمود»دارد.

در این سری مقالات درباره« لزوم جلب مشاركت مردم در امور»،«نماد»ها و «نمود»ها متعددند؛ هريك به رنگي، و هر رنگي فريادگر فرهنگي است؛ اما همه رنگ ها و فرهنگ ها جلوه هاي گوناگون يك حقيقت اند، و آن «مشاركت» است.

تيراژ كتاب، شاخص توسعه

-  به من بگو چقدر پول داري تا به تو بگويم چقدر ارزش داري؟! (قرن 17 ميلادي)

-  به من بگو متولد چه كشوري هستي تا بگويم چقدر ارزش داري؟(قرن 18 ميلادي)

-         به من بگو چقدر اطلاعات داري تا بگويم چقدر ارزش داري؟(قرن 20 ميلادي)

-  به من بگو چقدر فكر و انديشه توليد مي كني تا بگويم چقدر ارزش داري(قرن21 ميلادي). 

اكنون يكي از شاخصه هاي اصلي توسعه، ميزان توسعه فكر و انديشه و ابزارهاي مرتبط با آن است.

-  همان طور كه در جهان امروز، ميزان مصرف آب براي شستشو و ميزان مصرف مواد شوينده نشان دهنده بهداشت و از شاخص هاي توسعه، محسوب مي گردد، ميزان كتاب و كتاب خواني در يك كشور معرف رشد ميزان كتاب وكتاب خواني در يك كشور معرف رشد فرهنگي آن محسوب مي شود. اگر گفته مي شود سرانه مطالعه در يك كشور اروپايي 15 دقيقه در روز است و همين ميزان در كشورهاي عربي و افغانستان و …  سالانه فقط 3 دقيقه است، به وضوح مي توان فهميد چرا اروپا، اروپاست و عربستان سعودي، عربستان سعودي است.

-  در كشوري كه اكثريت مردم با كتاب مأنوس هستند و حتي در اتوبوس و مترو كتاب جيبي شان را در حين سفرهاي درون شهري و در واگن هاي قطار مي خوانند، سرنوشت به گونه اي رقم مي خورد و در كشوري كه به كتاب و كتاب خواني اهميت چنداني داده نمي شود، سرنوشت به گونه ديگري است. 

هنگامي كه مؤلف 40 جلد كتاب تخصصي پس از 30 سال مطالعه و پژوهش در سمت مدير اقتصادي، تصميم ساز مي گردد، اقتصاد معني و مفهومي دارد و در جاي ديگر كره زمين يك وزير پس از وزارتش به زحمت ديپلم متوسطه دبيرستان را اخذ مي كند و به لطف و تكريم يك «شبه دانشگاه» غير معتبر، مداركي را براي حفظ آبرو هديه مي گيرد، راه به بيراهه اي مي رود. آنچه مسلم است وقتي علم و دانش فضيلت شمرده شود، ابزار و حواشي آن نيز رونق دارد.

به همين دلائل امروزه علي رغم پيشرفت ارتباطات و ديجيتالي شدن رسانه ها، تيراژ و تنوع عنوان چاپ كتاب هم چنان به عنوان يكي از شاخص هاي اصلي رشدو توليد فكر و انديشه و حتي توسعه فرهنگي مد نظر كارشناسان و پژوهشگران اين بخش قرار دارد …

به راستي كشور ما با سابقه چند هزار ساله تمدن و فرهنگ غني و اصيل ايراني و نقشي كه در گذشته داشته است، امروز در اين آمار و ارقام در كجا قرار دارد؟!

-  اگر چه ميزان تيراژ كتاب و ميزان مصرف كاغذ در توليد كتاب لزوماً به معناي اين نيست كه تمام اين كاغذ در مسير ارتقاء آگاهي و توليد فكري جامعه مصروف مي شود، بلكه مقاديري از آن در مسيري متفاوت قرار دارد.

-  هم چنين بخشي از كتب منتشره در كشور جنبه هاي ديگري دارد، اما به هر جهت در كلان به عنوان يك فاكتور مثبت ارزيابي مي شود.

-  نكته مهم قابل ذكر آن است كه رابطه بين رونق بازار كتاب و كتاب خواني با فرهنگ و هنجارهاي اجتماعي يك رابطه متقابل و دو سويه است.

مثلاً به همان ميزان كه رونق كتاب و كتاب خواني باعث رشد جامعه مي شود، افول و سقوط فرهنگ و كاهش سطح سواد در جامعه و كاهش افراد آگاه انديشمند و پژوهشگر در سطوح عالي يك جامعه و الگو قرار گرفتن آن ها نيز باعث عدم تشويق و عدم گرايش مردم به كتاب و كتاب خواني مي شود. به راستي در يك جامعه كه ميزان محبوبيت و شهرت و رفاه و درآمد يك فوتباليست يا بازي كن تئاتر و سينما كه از تحصيل وتلاش چنداني برخوردار نيست، چندين برابر يك معلم است؛ چگونه مي توان انتظار داشت كه جوانان جامعه نسبت به كتاب و كتاب خواني ذوق و شوق نشان دهند؟! و در نتيجه تيراژ كتاب افزايش يابد و يا مردم در فرصت هاي مناسب به كتاب خواندن رغبت نشان دهند؟!(1).

...در این باب باز نیز سخن خواهیم گفت.

پی نوشت ها:

1-  آريان پور، علي رضا، همشهري، 16/2/83

صنعت گردشگری در ایران و جهان(قسمت هجدهم) 

گردشگری در جهان (قسمت ششم) آخرین قسمت

توریسم در آفریقا

حدود يك دهه قبل يا بيشتر آفريقايي ها به اين استنتاج رسيدند كه توريسم مي تواند پاسخي به فقر مفرط اين قاره باشد. آنان چه الگويي در ذهن داشتند: اقامتگاه هاي توريستي مديترانه اي. به همين جهت آنان پلاژهاي وسيع با مجموعه هاي اقامتي مجلل در كنيا، آفريقاي جنوبي و ساير كشورهايي كه از سواحلي اقيانوسي برخوردار بودند، ساختند. هواپيماهاي چارتر كه حامل ايتاليايي ها و آلماني هايي كه در جست و جوي تجربه اي آفريقايي بودندُ به اين كشورها سرازير شدند. در حالي كه ركود اقتصادي در سال گذشته و حملات تروريستي يازدهم سپتامبر براي اولين بار پس از سال 1982 موجبات كاهش تعداد گردشگران و سفرهاي توريستي را فراهم آورد. تاثيرات اين دو بسيار كمتر از آن چيزي بود كه گمان مي رفت.

 راهكارهاي درازمدت تر، از جمله افزايش ثروت جهاني، ارتقاي تكنولوژي حمل و نقل، آزاد سازي فضاي بين المللي و مسيرهاي ترابري هوايي، حمل و نقل هوايي ارزان قيمت تر و استفاده از اينترنت به عنوان يك ابزار گردشگري به افراد بيشتري در گرداگرد جهان امكان مي دهد بيش از هر زماني در تاريخ حيات بشري به ديگر نقاط جهان سفر كنند. سال گذشته 693 ميليون نفر به عنوان گردشگر بين كشورها جا به جا شدند. سازمان گردشگري جهاني انتظار دارد اين رقم تا سال 2010 از يك ميليارد نفر نيز فراتر رود. توريست هاي فردا از مبادي جديدي مي آيند. به احتمال زياد تعداد توريست هاي آسيايي و به ويژه چيني رشدي انفجار آميز خواهند داشت كه نتيجه يك پارچگي اين منطقه و ادغام آن در اقتصاد جهاني خواهد بود. توريست هاي جديد تجربه هاي نوين را طلب مي كنند. سواحل آفتابي و موج سواري جاي خود را به سفرهاي پرهيجان مي دهد. در هرج و مرج به وجود آمده پس از حوادث يازدهم سپتامبر شركت هاي مسافرتي نرخ هاي خود را تا حدود قابل توجهي كاهش دادند. اين شركت ها كه در ايالات متحده بين 10 صنف عمده خدماتي هستندُ كماكان در زمره پولسازترين مشاغل هستند. Ebookers كه عمده ترين عرضه كننده خدمات مسافرتي اروپا از طريق اينترنت است . در سال 2001 درآمد بي سابقه 280 ميليون دلار را كسب كرد كه در قياس با درآمد 24 ميليون دلاري اين شركت در سال 1991 نشانگر رشدي دور از انتظار بود.

گردشگران جديد، تجربه ها و ماجراجويي هاي جديدي مي طلبند: عمارت هاي دوران عثماني استانبول كه به هتل تبديل شده اند، كمپ هاي مخصوص موج سواري و اقامتگاه هاي قبايل در كنيا. سازمان تجارت جهاني مي گويد توريست ها ذائقه خود را تغيير مي دهند و از اماكن اقامتي مدرن در سواحل درياي كارائيب و هاوايي دل بريده و توجه خود را معطوف مقاصد پرمخاطره اي چون اقيانوس هند و آسياي جنوب شرقي كرده اند. اين شرايط ممكن است منافعي دور از انتظار در برداشته باشد. برخي از اماكن جلب توريست مشهور بيش از حد شلوغ شده اند؛ تا آنجا كه برخي كشورها تمهيداتي براي محدوديت ورود توريست ها درنظر گرفته اند. دولت استراليا سواحل معروف جنوب اين كشور در نزديكي سيدني را تعطيل كرد. اسپانيا ورود توريست ها را با خودرو به داخل پارك ملي اوردسا ممنوع اعلام كرد و انگلستان طرحي 62 ميليون دلاري را براي تبليغ اماكن توريستي خارج از لندن، درجاهايي مثل گلاسكو و ولز پيشنهاد كرد كه هدف جلوگيري از ازدحام گردشگران در محدوده شهري لندن را دنبال مي كرد.

اكنون دغدغه هايي در مورد اين كه چه ميزان از منابع مالي توريست ها به جوامع محلي باز مي گردد، به وجود آمده است:

 «جريان توريسم پايدار به مثابه ذخيره اي لاك پشت وار است.» اكنون بسياري از كشورهاي جنوب شرق آسيا براي پذيرايي از توريست هايي كه در آينده از كشورهاي ثروتمندتر منطقه مثل چين و ژاپن به اين مناطق سرازير مي شوند و همچنين اتباع كشورهاي غربي خود را آماده مي كنند. به عنوان مثال بوتيك هاي هنگ كنگ و هماهنگ كننده هاي تورهاي تفريحي استراليا كساني را كه به زبان ماندري تكلم مي كنند به خدمت مي گيرندُ تا بتوانند به چيني هايي كه اندك اندك از راه مي رسند ُخدمات خود را ارائه دهند. هر چند كساني كه به نواحي فقيرتر سفر مي كنند الزاما خواستار همان جذابيت و امكانات نيستندُ اما خواهان سفرهاي سازمان دهي شده و كاركناني آموزش ديده در بخش توريسم هستند. به همين دليل است كه بسياري از كشورهاي در حال توسعه برنامه هاي آموزش گردشگري خود را ارتقا بخشيده اند. گردشگري بخشي غير قابل انفكاك از برنامه توسعه آفريقاست كه به برنامه مارشال خود ساخته اين قاره تبديل شده است.

 صنعت گردشگري در حال شكوفايي آفريقاي جنوبي كه سالانه درآمدي 2 ميليارد دلاري را نصيب اين كشور مي كند به الگويي براي ساير كشورهاي آفريقايي بدل شده است. توريسم در اين كشور پس از يازدهم سپتامبر نه تنها سيري نزولي را طي نكرده كه رشدي قابل توجه داشته است. گردشگران سواحل اين كشور را نقطه اي مناسب براي گذران تعطيلات شان مي دانند. كارشناسان مي گويند صنعت گردشگري از پتانسيل لازم براي ايجاد يك فرصت شغلي به ازاي هر 8 تا 12 گردشگري كه به اين كشور وارد مي شوند، برخوردار است.

هر دو بخش دولتي و خصوصي در تلاش اند تا از پس تقاضاهاي گردشگران برآيند. دولت، برنامه اي چند 10 ميليون دلاري در دست دارد كه در آن آموزش 15 هزار نيروي جديد متخصص در زمينه گردشگري مزاياي ديگري نيز دارد. اين صنعت نه تنها مشاغل جديد به وجود مي آورد كه صلح را نيز به ارمغان مي آورد. در تركيه گردشگري و صلح را نيز به ارمغان مي آورد. در تركيه گردشگري و درآمدهاي ناشي از آن، پتانسيل و انگيزه اي قوي براي ايجاد و حفظ ثبات به وجود آورده است. در تناقض با تركيه نمونه هايي چون زيمبابوه، ليبريا و سيرالئون نشان داد كه اشاعه هرج و مرج و بي ثباتي چطور مي تواند محو درآمدهاي ناشي از توريسم را در پي داشته باشد. شكي وجود ندارد كه گردشگري متضمن دورنمايي روشن براي دستيابي به رشد و مكنت براي كشورهاي فقير است. توريسم در كشورهاي كمتر توسعه يافته در قياس با كشورهاي توسعه يافته با سرعت بيشتري رشد يافته است و ميانگين رشد گردشگري در اين كشورها بالاتر از ميانگين جهاني رشد اين صنعت است. اين صنعت هم اكنون در 24 كشور از 49 كشوري كه در زمره فقيرترين كشورهاي جهان هستندُ مهم ترين بخش در صنايع خدماتي اين كشورها تلقي مي شود.

                                                                   پایان

 صنعت جهانگردی در ایران و جهان(قسمت هفدهم)

گردشگری در جهان/بخش پنجم

ضرر 10 ميليون دلاري گردشگري در كويت

رئيس اتحاديه آژانس هاي مسافرتي كويت اعلام كرد: كشورش پس از حوادث يازدهم سپتامبر تا كنون تنها در زمينه گردشگري و سياحت حداقل 3 ميليون دينار (هر دينار معادل 25/3 دلار) ضرر ديده است.

وي افزود: بازار توريسم شاهد ركورد بي سابقه اي شده است و تشديد اقدامات امنيتي و بازرسي اثاثيه مسافران در فرودگاه كه گاهي چندين ساعت طول مي كشد، مزيد بر علت شده است.

طارق الكاظمي يادآور شد كه تور يا سفرهاي عمره كه در روزهاي اوليه بحران تا 60 درصد كاهش يافت، در حال حاضر به وضعيت عادي خود نزديك مي شود، اما دفاتر مسافرتي و آژانس هاي گردشگري هيچ برنامه مشخصي براي فعاليت خود ندارند و معتقدند كه زمان و مدت تورهاي كويتي كوتاه تر و به شهرهاي قاهره و بيروت و دبي محدود خواهد شد.

الكاظمي تأكيد كرد: پروازها و تورهاي محلي به كشورهاي اروپايي و آمريكايي كه براي دفاتر و آژانس هاي سياحتي درآمدزا بود، تا پنجاه درصد كاهش يافته است و حجم تورهاي انجام شده در تعطيلات عيد فطر و سال ميلادي جديد و كريسمس نيز شاهد سير نزولي بوده است.(11)

بحرين

گردشگري كه از نيمه دوم قرن حاضر به عنوان يك صنعت مستقل مطرح گرديد ، توانست جايگاهي مهم را در ميانگين رشد اقتصادي جهان به خود اختصاص دهد . به طوري كه رقم كل گردشگران جهان در سال 1950 ميلادي از 25 ميليون نفر به 550 ميليون نفر در سال 1999 ميلادي افزايش يافت.

صنعت گردشگري يكي از منابع اصلي درآمد ملي و ارزخارجي براي بسياري از كشورهاي جهان است. به طوري كه مي توان گفت اين صنعت با ديگر صنايع صادراتي برابري مي كند و نقش مهمي را در تراز هزينه ها بازي مي نمايد. درآمد توريسم در جهان در سال 1999 ميلادي بالغ بر 423 ميليارد دلار بوده و اين درآمد چيزي بيشتر از درآمد هر يك از توليدات صنايع نفت و گاز، اتومبيل و ديگر صنايع توليدي مي باشد.

روزانه 5/1 ميليون نفر جهانگرد از نقاط ديدني جهان بازديد و حدود 900 ميليون دلار را براي امور مسكن، غذا و بازديد از مراكز مختلف هزينه مي كنند.

صنعت گردشگري نقش اصلي را در ايجاد فرصت هاي شغلي دارا مي باشد. به طوري كه ورود جهانگردان به هر كشوري حداقل 10 فرصت شغلي گوناگون ايجاد مي كنند كه در حال حاضر حدود 100 ميليون نفر در اين بخش اشتغال دارند و حدود 7 درصد نيروي كار در جهان، صرف گردش چرخه اين صنعت مي شود.

انتظار مي رود تا سال 2010 ميلادي بيش از 328 ميليون نفر فرصت شغلي در كل جهان ايجاد شود كه سهم كل منطقه خاورميانه 5 ميليون نفر خواهد بود.

كشور توريستي بحرين، هر ساله تعداد بسياري از مردم جهان به ويژه كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس را ميزباني مي كند و اين نه فقط به دليل جاذبه هاي طبيعي توريستي، بلكه بيشتر به دليل امكانات و تسهيلاتي است كه در اين امير نشين فراهم شده است.

تا قبل از سال 1985 ميلادي، از تعداد جهانگردان اين كشور آمار دقيقي وجود ندارد وليكن در اين سال تعداد كل گردشگران حدود 64 هزار نفر بوده است. بعد از ساخت و افتتاح پل 25 كليومتري ملك فهد و ايجاد مرز زميني بين بحرين و عربستان هر روز بر تعداد گردشگران اين كشور افزوده شد.

براي كشورهايي نظير بحرين كه از نظر درآمد محدوديت داشته و با گسترش چالش ها در آينده رو به رو مي باشند، ضرورت فراگيري و توسعه صنعت گردشگري امري بديهي است. بدين لحاظ در سال 1985 ميلادي، امير بحرين به منظور برنامه ريزي، هدايت، نظارت و توسعه گردشگري، فرمان تأسيس شوراي عالي گردشگري به رياست وزير اطلاع رساني را صادر كرد كه تمام دستگاه هاي ذيربط دولتي و غير دولتي به عضويت آن در آمدند.

همچنين در سال 1986 ميلادي فرماني تحت عنوان حقوق گردشگري در بحرين صادر شد كه چتري قانوني و حقوقي براي توسعه گردشگري تمام زمينه ها محسوب مي گردد و به دنبال آن نيز زنجيره اي از تصميمات اتخاذ گرديد و پروژه ها و طرح هاي مختلف و متعدد در اين زمينه به مرحله اجرا درآمد.(12)

    آسياي جنوب شرقي

يكي از مسئولان كشورهاي آ.سه.آن پيش بيني كرد، صنعت گردشگري طي سال جاري پيشرفت قابل توجهي در منطقه جنوب شرقي آسيا داشته باشد و براي ارتقاي هرچه بيشتر آن مسئولان اين كشورها مردم كشورشان را براي سفرهاي داخلي بيشتر تشويق كنند.

به گزارش شبكه خبري اينترنت: انتظار مي رود در سال جاري ميلادي دو ميليون و 400 هزار گردشگر خارجي به فيليپين سفر كنند كه از مسافرت اين تعداد گردشگر خارجي ميزان 2 ميليارد و 200 ميليون دلار وارد چرخه اقتصادي اين كشور مي شود، در صورتي كه در سال گذشته درآمد اين كشور از محل ورود گردشگران خارجي در حدود 2 ميليارد دلار بود. در حقيقت در صورت تحقق اين امر صنعت گردشگري فيليپين با 10 درصد رشد طي سال جاري مواجه خواهد شد.

از سوي ديگر بنا به اعلام دفتر نخست وزيري تايلند، اين كشور نيز پيش بيني مي كند كه به همراه 9 كشور ديگر عضو آ.سه.آن از پيشرفت بالايي در صنعت گردشگري برخوردار شود. آن ها بيشتر گردشگراني هستند كه از كشورهاي آ.سه.آن به سرزمين هاي همين حوزه سفر مي كنند.

بنابراين گزارش، تعداد گردشگران ورودي به اين كشور بالغ بر 10 ميليون و 500 هزار نفر پيش بيني مي شود، در اين صورت صنعت گردشگري آن بارشدي معادل 7 درصد مواجه خواهد شد.

همچنين سنگاپور در ارتباط با آمار مربوط به صنعت گردشگري در اين كشور اعلام كرده است: پس از وقوع حوادث تروريستي 11 سپتامبر در آمريكا صنعت گردشگري سنگاپور باركود مواجه شده ، به طوري كه تعداد گردشگران ورودي در سال 2001 نسبت به سال 2000 در حدود 2/2 درصد كاهش پيدا كرد. در سال 2000 ميلادي در حدود 7 ميليون و 700 هزار گردشگر خارجي به سنگاپور سفر كرده بودند. در صورتي كه در سال 2001 ميلادي تعداد سفر گردشگران به اين كشور بالغ بر 7 ميليون و 500 هزار نفر بود. از سفر اين تعداد گردشگر در سال 2001، در حدود 9 ميليارد دلار ارز عايد اقتصاد سنگاپور شده است.  در كامبوج نيز انتظار مي رود ورود گردشگران به اين كشور در سال جاري رشدي معادل 25 الي 30 درصد داشته باشد.

در سال گذشته در حدود 620 هزار گردشگر خارجي به كامبوج سفر كرده اند و سازمان گردشگري اين كشور در حال حاضر در تلاش است تا تعداد ورود گردشگران را تا سال آينده به مرز يك ميليون نفر برساند.

اندونزي نيز پيش بيني مي كند كه ورود گردشگران خارجي در حدود 4/5 درصد نسبت به 5 ميليون و 150 هزار گردشگر خارجي كه طي سال گذشته به اين كشور سفر كرده اند، افزايش يابد.

يكي از كارشناسان آ.سه.آن در اين زمينه معتقد است: اگر چه بروز حوادث 11 سپتامبر براي مدت كوتاهي باعث كاهش ورود گردشگران خارجي به اين منطقه شد ، اما از آنجايي كه سرمايه گذاري مناسبي در ارتباط با طرح هاي گردشگري در اين منطقه صورت گرفته، به احتمال قريب به يقين صنعت گردشگري در اين منطقه از آينده خوبي برخوردار است.

از سوي ديگر كشورهاي جنوب شرقي آسيا به دنبال پيدا كردن روش هايي براي ارتقا و پيشرفت گردشگري بين ژاپن، كره جنوبي و چين هستند، چرا كه اين كشورها با توجه به جمعيت خود از بازار مناسبي برخوردار هستند.

درسال گذشته در حدود 5 ميليون نفر از شهروندان ژاپني به خارج از كشور سفر كرده اند. از اين تعداد طبق آمار رسيده در حدود 700 هزار نفر از شهروندان چيني به تايلند سفر كرده و بالعكس 170 هزار تايلندي به چين سفر كرده اند.

بر اين اساس كشورهاي عضو آ.سه.آن خواهان آن هستند تا چين مقررات سفر براي شهروندان خود را آسان تر كند، اگر چه مقامات چيني معتقدند قوانين سفر اتباع چين به خارج از كشور مناسب است.

كامبوج تايلند، اندونزي، مالزي، سنگاپور، فيليپين، ويتنام، برونئي، لائوس و ميانمار از اعضاي آ.سه.آن محسوب مي شوند.(13)

ادامه دارد...

پي نوشت ها:

11-         همان منبع

12-         همشهري، 15/11/80

13-         همان، 22/8/81

صنعت جهانگردی در ایران و جهان(قسمت شانزدهم)

گردشگری در جهان/بخش چهارم

روسیه

صنعت گردشگري روسيه، كشوري كه از آثار غني تاريخي و فرهنگي و نيز از طبيعت وحشي بي مانند برخوردار است. به دليل روند اداري بسيار دست و پا گير و زير بناي نارسا در اين صنعت از رونق افتاده است.

خبرگزاري فرانسه در گزارشي از مسكو با عنوان مهمان نواز نبودن روسيه، جهانگردان را فراري مي دهد مي نويسد: اگر چه با سقوط نظام شوروي خارجي ها به روسيه هجوم آوردند تا با اسراري كه تا كنون بر اين كشور حاكم بوده است آشنا شوند، اما اين كشور در حال حاضر براي رقابت كردن با كشورهاي توريستي اروپا كه دسترسي به آن ها بسيار آسان تر است، با مشكل مواجه است.

دست اندركاران تورهاي گردشگري در روسيه دولت را متهم مي كنند كه مايل نيست به رغم اين كه علاقه زيادي براي ديدن از روسيه وجود دارد، مشكلات صنعت گردشگري را برطرف كند.

بنابراين گزارش از جمله اين مشكلات صدور رواديد براي گردشگران خارجي است كه به كندي انجام مي گيرد. خانم ناتلا شنگليا مسئول اداره گردشگري روسيه در واكنش به اين مباحث مي گويد: فراموش نشود كه روسيه تنها حدود پانزده سال است كه درهاي خود را به روي خارجيان گشوده است و قوانين كشور و رفتار مردم نمي تواند بدين زودي تغيير يابد.

آخرين آمار منتشر شده حاكي است سالانه حدود 4/7 ميليون توريست از روسيه ديدن مي كند، كه يك درصد كل گردشگري جهان را تشكيل مي دهد.

اين گزارش در ادامه مي افزايد: به تازگي دولت روسيه تدابيري براي سهولت گردشگران اتخاذ كرده است. گردشگران براساس اين تدابير اتخاذ شده مي توانند به جاي مراجعه به كنسول گري هاي روسيه در خارج براي دريافت رواديد، ويزا را در يكي از فرودگاه هاي اين كشور دريافت كنند. اين تصميم بيش تر شامل توريست هاي اروپايي و ژاپني مي شود.(9)

افغانستان

معاون وزير هوانوردي و گردشگري افغانستان گفت: در پنج سال حكومت طالبان بسياري از آثار ارزشمند تاريخي و فرهنگي اين كشور محو شده است.

عرض محمد علمي در گفت و گو با ايرنا، افزود: با وجودي كه طالبان به آثار تاريخي افغانستان خسارت وارد كرده است، اين كشور از استعداد هاي فراوان گردشگري برخوردار است.

وي گفت: كمك هاي كشورهايي كه قرار است در بازسازي افغانستان مشاركت كنند، صنعت گردشگري اين كشور را زنده خواهد كرد. علمي با ذكر اين گفته كه بازسازي افغانستان از جمله در بخش گردشگري هزينه هاي كلاني را مي طلبد، گفت: دولت موقت افغانستان برنامه ريزي هاي لازم، براي احياي صنعت گردشگري كشور انجام داده است.

علمي اضافه كرد: افغانستان مجموعاً 26 هتل و مهمانسراي خصوصي دارد كه همگي آن ها براي رسيدن به استانداردهاي بين المللي نياز به رسيدگي و بازسازي دارند.

معبدهاي بت پرستي در مناطق باميان، بند امير و آبخانم در فخار، ماهنگ در مزار شريف، ماهي پر در جلال آباد و ديگر مكان هاي تاريخي در هرات، قندهار، غندوز از جمله آثاري هستند كه مورد علاقه گردشگران سراسر جهان است.(10)

كويت

مركز مطالعات اقتصادي رياض طي پژوهشي اعلام كرد مردم كويت در سال 2000 ميلادي يك ميليون و سيصد هزار سفر خارجي انجام دادند و پس از عربستان سعودي و امارات عربي متحده در جايگاه سوم گردشگران منطقه به شمار مي آيند.

در گزارش اين مركز كه در روزنامه كويتي الراي العام مورخ 1/10/2001 درج شده مخارج سفر هر شهروند كويتي 1875 دلار اعلام شده كه دو برابر هزينه توريست اروپايي است (962 دلار).

اين مركز مي افزايد: كل هزينه گردشگري مردم كويت در سال 3 ميليارد دلار است كه 24 درصد سود حاصله از صادرات نفت كشور به شمار مي آيد.

اتحاديه آژانس هاي توريستي و دفاتر جهانگردي كويت اعلام كرد مردم اين كشور علاقه اي به سفر گروهي و كارواني نشان نمي دهند و بيشتر مايلند به صورت انفرادي و خانوادگي مسافرت كنند و اين يكي از عوامل افزايش هزينه هاي توريستي است به گونه اي كه ميزان رزرو جا در تورهاي دسته جمعي ارزان قيمت تا 50 درصد در مقايسه با سال هاي قبل كاهش نشان مي دهد.

هزينه 5 ميليارد ليره اي گردشگران عرب در سوريه

گردشگران كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس در تابستان گذشته مبلغ پنج ميليارد ليره در كشور سوريه هزينه كردند.

روزنامه السياسه طي گزارشي از دمشق نوشت: سالانه هزاران نفر از كشورهاي خليج فارس به سوريه مي روند و حداقل يك ماه در اين كشور اقامت مي كنند كه مجموع مخارج آنان طي تابستان گذشته پنج ميليارد ليره سوريه بوده است. (هردلار معادل 50 ليره)

ادامه دارد....

پي نوشت ها:

9-  جاده ابريشم، ويژه نوروز 81

10-         همان منبع

گردشگری در جهان (قسمت سوم)
اتريش

سازمان آمار كشور اتريش مدتي قبل، شمار گردشگران خارجي بازديد كننده از اين كشور را در شش ماهه نخست سال ميلادي جاري حدود 10 ميليون نفر اعلام كرد. گردشگران خارجي طي اين مدت چند ميليارد دلار نصيب اين كشور كوچك اروپايي كردند.

*كانادا

در سال 2000 ميلادي بيش از 15 ميليون گردشگر از كانادا ديدن كردند و حدود 7 ميليارد دلار در اين كشور خرج كردند. براي رسيدن به اين وضعيت، كانادايي ها سرمايه گذاري مطلوبي كرده اند. از جمله آن كه بخش گردشگري كانادا بيش از 300 هزار اتاق هتل و متل و حدود 72 هزار رستوران و 3 هزار و يكصد بنگاه مسافرتي دارد. در اين كشور، گردشگري شاخه اي از صنعت، علوم و فناوري به شمار مي آيد. به همين جهت همواره مورد حمايت و تشويق بوده و برنامه ريزي هاي ساده اما مداوم و تعيين كننده، گردشگري را رونق بخشيده است. براي گسترش گردشگري در اين كشور، تنها از امكانات موجود با ساده ترين روش ها بهره گرفته شده و برنامه ريزي خارق العاده و عجيب و غريبي هم صورت نگرفته است. كشور كانادا از منابع و مناظر طبيعي خود (شامل: جنگل ها، درياها، رودخانه ها، درياچه ها، كوه ها، غارها و …) نهايت استفاده را برده است. حفظ اين منابع عظيم از آلودگي هاي مختلف و عدم بهره برداري بي رويه از منابع طبيعي كه در بلند مدت منجر به تخريب آن مي گردد، از اصول مهمي است كه مورد توجه دولت كانادا قرار گرفته است.

اقدام ديگر، زيباسازي در سواحل دريا، پارك هاي طبيعي و مصنوعي، كنار رودخانه ها، درياچه ها و داخل شهرها متناسب با شرايط طبيعي منطقه و با همكاري سازمان هاي مسئول و نهادهاي مردمي بوده است.

عناصر مورد استفاده در ساخت و سازهاي پارك ها و تفرجگاه ها، به عنوان مواد اوليه و منطبق با شرايط طبيعي محل عبارت از چوب، قلوه سنگ و سنگ هاي رودخانه اي است كه در عين زيبايي، ارزان نيز هستند. در پارك هاي شهرها از انواع گياهان، چوب و ساير عناصر طبيعي براي جداسازي، جدول گذاري و مبلمان استفاده شده است. با استفاده از انواع درختان و درختچه ها در رنگ هاي مختلف و چمن كاري هاي زيبا، محيطي فراهم آمده كه گردشگران ساعت هاي متمادي و بعضاً تمام روز را در پارك به خوبي و خوشي مي گذرانند. در مجاور و كنار پارك نيز وسايل، تجهيزات و مكان هاي مختلفي براي انواع بازي هاي ورزشي و گذران سالم اوقات فراغت فراهم شده است. زيباسازي شهرها و به خصوص شهرهاي پذيراي گردشگران از طريق گل آرايي هاي بسيار زيبا در مجاورت منازل صورت گرفته كه در قالب سبدهاي گل آويز از تيرهاي چراغ برق و تابلوهاي مختلف خيابان و آراستن مغازه ها و اماكن با انواع سبدهاي گل شكل گرفته است.

مراقبت و حفظ زيبايي شهر را مردم و كسبه محل به عهده دارند. با اين توصيف است كه درآمد برخي از شهرهاي كانادا تنها از طريق گردشگري تأمين مي شود. بنابراين، با اين كار ضمن حفظ زيبايي شهر، به رونق گردشگري و اضافه كردن درآمد خود ياري مي رسانند.(7)

هند

در سال 2001 ميلادي 11 هزار و 728 ايراني به هندوستان سفر كرده اند كه نسبت به سال 2000 ميلادي در حدود 3 درصد افزايش داشته است.

سيد محمد اقبال نماينده وزارت گردشگري هند كه براي دومين سال متوالي در نمايشگاه بين المللي گردشگري و سفر در ايران شركت كرده بود، با اعلام اين مطلب افزود: 

پس از وقوع حوادث 11 سپتامبر تعداد گردشگران ورودي از كشورهاي اروپاي غربي و آمريكاي شمالي به هند به ميزان قابل توجهي كاهش يافت ، اما در عوض ورود اتباع كشورهاي آسياي جنوب شرقي و خاورميانه همانند ايران، تركيه و مصر به هندوستان بيش از 3 درصد افزايش داشته است.

وي در ادامه گفت: در سال 2000 ميلادي بيش از دو ميليون و 650 هزار گردشگر از هندوستان ديدار كردند كه به دليل وقايع تروريستي در آمريكا اين ميزان به 2 ميليون و 500 هزار نفر در سال 2001 ميلادي كاهش يافته است.

نماينده وزارت گردشگري هند تأكيد كرد:

 در حال حاضر سياست ما بر اين است تا با شركت در نمايشگاه هاي بين المللي گردشگري نقاط جذاب و تاريخي كشورمان را به ديگر مردم جهان معرفي كنيم، تا ورود گردشگران بين المللي به هند همچون ديگر كشورهاي آسياي جنوب شرقي افزايش يابد.(8) 

ادامه دارد...

پي نوشت ها:

7-  ماهنامه قشم، شماره 84، دي 1381

8-  همشهري، 29/3/81

* صنعت گردشگری در ایران و جهان(قسمت چهاردهم)

گردشگری در جهان (قسمت دوم)

 تركيه

من از مهرماه ۱۳۷۱ تا آبان ماه ۱۳۷۳در شهرهای استانبول و آنکارا ، کار و زندگی می کردم . در این مدت روزانه خلاصه ترجمه اهم خبرها و مطالب روزنامه های ترکیه را - كه سفارت ايران در آنكارا تهيه مي كرد - مطالعه مي كردم .

تركيه در سال ۱۳۷۱ درآمد توريستي خود را حدود ۳ ميليارد دلار اعلام كرد ، اما خود را ملتزم دانست كه اين درآمد را در سال بعد به ۱۰ ميليارد دلار برساند . 

براساس آمار وزارت جهانگردي تركيه، طي 9 ماه اول سال 2002 ميلادي در مجموع 10 ميليون و 604 هزار و 584 گردشگر خارجي به تركيه سفر كرده اند كه اين تعداد نسبت به دوره مشابه سال 2001 ميلادي 7/10 درصد افزايش نشان مي دهد. در اين مدت، درآمد اين كشور از محل جذب گردشگران خارجي به بيش از 7 ميليارد دلار رسيد. بخش عمده اين گردشگران را آلماني ها (دو ميليون و 688 هزار و 976 نفر)، ديگر اتباع اتحاديه اروپا (2/6 ميليون نفر) و ايرانيان (343 هزار و 434 نفر) تشكيل مي دادند. اين در حالي است كه ورود گردشگران ايراني به تركيه طي 9 ماه اول سال 2002 ميلادي در مقايسه با مدت مشابه سال 2001 از رشد 33 درصدي برخوردار بوده است.

   آخرين آمار ها حاكي است كه تركيه در سال پيشين ميلادي بيش از ۲۴ميليارد دلار درآمد توريستي داشته است .

*چين

پرجمعيت ترين كشور دنيا كه در سال 1999 ميلادي 14 ميليارد دلار در آمد از طريق جهانگردان خارجي داشت، به رغم وقوع حوادث يازده سپتامبر آمريكا و تأثيرات بسيار منفي اين حوادث بر صنعت گردشگري جهان، با برنامه ريزي صحيح و مديريتي اصولي توانست در سال 2001 ميلادي از طريق جذب 33 ميليون نفر جهانگرد (با يك رشد 7/9 درصدي نسبت به سال 2000) درآمدي بالغ بر 17 ميليارد و 800 ميليون دلار كسب كند. بدين ترتيب، چيني ها براي نخستين بار در اين زمينه از انگليس و آلمان پيشي گرفته و پس از آمريكا، اسپانيا، فرانسه و ايتاليا در مقام پنجم جهان ايستادند.

رشد قابل توجه صنعت گردشگري در چين كارشناسان برجسته اين صنعت را به اين باور رسانده كه تا سال 2020 چين بزرگ ترين و اصلي ترين مقصد جهانگردي دنيا خواهد شد.(3)

چين در سال 1978 از جهانگردي تنها 260 ميليون دلار درآمد داشته است؛ اما طي 20 سال اين رقم را با 60 برابر افزايش به 14 ميليارد دلار رساند!(4)

بخش گردشگري خارجي چين تا پايان سال جاري بيش از 20 ميليارد دلار درآمد خواهد داشت.

به گزارش شين هوا كل درآمد گردشگري چين در بخش داخلي و خارجي تا پايان سال 2002 به 66 ميليارد و 200 ميليون دلار رسيد كه اين ميزان 20 درصد رشد توليد ناخالص داخلي اين كشور را در بر مي گيرد. در آمد حاصل از گردشگري داخلي چين با افزايش 10 درصدي به 45 ميليارد و 700 ميليون دلار رسيد، در حالي كه درآمد حاصل از گردشگران خارجي 20 ميليارد دلار بوده است.

پيش بيني مي شود تا پايان سال جاري تعداد كل گردشگران خارجي كه از چين ديدن كرده اند به 97 ميليون نفر برسد. در 10 ماه اول سال جاري شمار گردشگران خارجي چين با 11 درصد افزايش به 81 ميليون نفر رسيد.

گردشگري بخش عمده اي از درآمدهاي اقتصادي چين را تشكيل مي دهد و حتي مي تواند صنايع ديگر از جمله بانكداري، بيمه، حمل و نقل و ارتباطات را توسعه بخشد.

سازمان جهاني گردشگري پيش بيني كرده چين در سال 2020 مهم ترين مقصد گردشگران خارجي خواهد بود.(5)

صنعت جهانگردي چين امروز يكي از مهم ترين منابع درآمد ارزي اين كشور است. براساس آخرين آمار رسمي در سال گذشته بيش از 11 ميليون جهانگرد خارجي وارد اين كشور شدند و درآمد ارزي حاصل از آن به 3/18 ميليارد دلار رسيد.

چيني ها از حدود 95 سال پيش به تدريج به نقش صنعت گردشگري در توسعه و رشد اقتصادي اين كشور پي برده و از آن پس گام هاي مهمي در راه پيشرفت صنعت جهانگردي برداشته اند.

فرانسيكو فرانجيالي دبير كل سازمان جهاني جهانگردي سال گذشته در سفر به چين با تأكيد بر رشد چشمگير صنعت جهانگردي اين كشور در طول دهه 90 ميلادي پيش بيني كرد كه تا سال 2020 چين از كشورهاي پيشرو جهانگردي مانند فرانسه و اسپانيا پيشي خواهد گرفت.

وي براساس برآوردهاي اين سازمان همچنين پيش بيني كرد كه تا سال ياد شده تعداد جهانگردان خارجي كه از چين ديدار خواهند كرد به 5/23 ميليون تن مي رسد و درآمد ارزي چين از اين محل نزديك به 75 ميليارد دلار خواهد بود.

اصلاحات اقتصادي و سياست درهاي باز كه نتيجه آن رشد اقتصادي بازار در چين بوده، سياست مالي فعال و بهبود تسهيلات و خدمات جهانگردي از مهم ترين عوامل در پيشرفت و توسعه صنعت جهانگردي اين كشور به شمار مي آيند و رشد صنعت جهانگردي به اجراي اصلاحات اقتصادي و توسعه سياست درهاي باز در چين نيز كمك شايان توجهي كرده است.

درآمد ارزي چين از صنعت جهانگردي از رقم ده ميليارد دلار در سال 1996 به بيش از 18 ميليارد دلار در سال گذشته ميلادي رسيد و رشد و پيشرفت اين صنعت بر ساختارهاي گوناگون اقتصادي اين كشور تاثير به سزايي داشته است.

براساس نتايج آخرين بررسي هاي انجام شده تاثير پيشرفت صنعت جهانگردي چين ظرف چند سال گذشته برافزايش منابع درآمد بخش هاي ديگر تجاري و اقتصادي اين كشور به ترتيب، هتلداري، ترابري، صنايع غذايي، پست و مخابرات، بازرگاني و بانكداري و بيمه به ميزان 90،85،50،25،10و2 درصد بوده است.

تعداد شاغلان در بخش صنعت جهانگردي چين از قبيل هتلداري، آژانس هاي مسافري و ديگر نهادهاي ارائه كننده خدمات به جهانگردان خارجي به حدود 5/2 ميليون نفر رسيده ، در حالي كه اين رقم در پايان سال 1996 نزديك به 2/1 ميليون نفر بوده است. براساس اين آمار رسمي چين، ايجاد يك شغل در صنعت جهانگردي اين كشور به معناي زايش پنج شغل در ديگر بخش هاي اقتصادي مربوط به صنعت اين كشور است و اكنون بيش از 6 ميليون از شاغلان چيني به صورت مستقيم و غير مستقيم به نوعي در صنعت جهانگردي اين كشور سرگرم خدمت و كار هستند كه اين رقم 11 درصد از كل شاغلان در بخش هاي مختلف اقتصاد چين را تشكيل مي دهد.

(6)

ادامه دارد....

پي نوشت ها:

3-  همشهري، 28/3/81

4-  همشهري، 28/3/81

5-  همشهري، 7/10/81

6-  جاده ابريشم، هفته نامه بين المللي، ويژه نوروز

اشاره

براساس برآوردهاي به عمل آمده در ايران حدود 4 ميليون نفر بيكار داريم و براساس اطلاعات منتشر شده توسط مركز آمار ايران در بافت جمعيتي ايران 35 ميليون نفر در دامنه سني 30-18 سال قرار دارند كه نيازهايي از قبيل اشتغال، ازدواج، مسكن، دانشگاه، دبيرستان و … دارند كه اگر به اين موارد حداكثر تا 5 سال ديگر پاسخ ندهيم مملكت دچار بحران شده و امنيت ملي را تهديد مي كند. حال با توجه به اين كه در آمد ارزي حاصل از فروش نفت نه تنها پاسخ گوي اين نياز نيست، بلكه وابستگي به پول نفت هم چون گذشته مملكت دچار بحران و امنيت ملي را تحت الشّعاع قرار خواهد داد. لذا بايد به فكر استراتژي هاي جديد كه منطبق بر عوامل محيطي كشور باشد، باشيم؛ تا بتوانيم بر مشكلات مطرح شده غلبه كنيم(1).

از سوي ديگر، در صورت كشف نشدن ذخاير جديد و برداشت سالانه معادل سال 1380، عمر قابل استحصال گاز حدود 233 سال است …

ميزان ثروت ملي ايران حاصل از ذخاير هيدروكربوري محدود و تجدید ناپذیر است . براي پيدا كردن درك صحيح تري از اين رقم كافي است بدانيم، توليد نا خالص ملي كشور آلمان فقط طي سال 1996 حدود 3412 ميليارد دلار بوده است. يعني برابر با ارزش كل ذخاير نفت و گاز كشورمان تنها طي يك سال توسط مردم كشور آلمان توليد مي شود(2).

حال با توجه به موارد فوق يكي از راه كارهايي كه براي مشكلات موجود مي توان يافت، توجه به صنعت گردشگري و توريسم و توسعه آن است.

 اين سری مقالات، صنعت گردشگري و درآمدها و نتايج آن را در جهان و ايران بررسي مي كند.

         صنعت گردشگري در جهان

تاريخ ده هزار ساله و آثار تاريخي بسيار، ايران را يكي از پنج كشور تمدن ساز دنيا معرفي مي كند. مراكز متعدد تاريخي و مناظر طبيعي، آب و هواي چهار فصل، طبيعت هاي متفاوت و متضاد (كوير-جنگل) و ساير جاذبه ها از دلايل اين مدعاست.

هفته نامه اقتصادي «اكونوميست» چاپ لندن، مدتي قبل با انتشار يك گزارش كه بازتاب هاي فراواني داشت، اعلام كرد:

 تهران از ميان 134 شهر بزرگ جهان ارزان ترين جا براي حضور و اقامت جهانگردان محسوب مي شود و شهرهاي اسلو (در نروژ) و لندن (در انگلستان) به عنوان گران ترين شهرهاي اروپايي و نيويورك هم به عنوان گران ترين شهر دنيا به شمار مي روند.

تحليلگر نشريه معتبر مزبور، در قسمت ديگري از گزارش، ايران را در زمره ده كشور برتر جهان- از نظر جذابيت هاي توريستي و گردشگري- برشمرد. وي در عين حال بر اين نكته تأكيد كرد كه عوامل متعددي، از جمله بي ثباتي هاي اجتماعي، نامشخص بودن سياست هاي خرد و كلان درباره وضعيت جهانگردان، جزو عوامل مهم عدم موفقيت ايران در جذب توريست ها به خصوص جهانگردان جوان تر و ميانسال به حساب مي آيند.

با نگاهي عميق به نكته هاي مورد اشاره در اين نشريه در ابتدا اين حقيقت تلخ پيش رويمان قرار مي گيرد كه چرا كشور پر جاذبه، پهناور، متمدن و در عين حال با فرهنگي مثل ايران، كه از پشتوانه عظيم تمدن كهن چند هزار ساله بشري و مواهب طبيعي ويژه و منحصر به فرد برخوردار است، با توجه به ارزاني اشاره شده، در راستاي جذب گردشگران همچنان با تلخكامي ها و ناكامي هاي فراوان روبه رو است.

در اين ميان، شايد اگر بدانيم مديران و متخصصان دنياي پيشرفته براي ايجاد جذابيت هاي بيشتر و به خاطر كسب درآمدهاي هنگفت، پس از سال ها مطالعه و تحقيق و برنامه ريزي امروز حتي برنامة سفرهاي فضايي براي عموم را در دستور كارشان قرار داده اند، بيش از پيش به ضعف هاي مديريتي و كار كردي و نهايتاً عقب ماندگي كشورمان در زمينه صنعت توريسم پي خواهيم برد.

در همين حال جالب است بدانيد، راديو.بي.بي.سي اخيراً در خبري اعلام كرده است كه به زودي محدوديت سفر به فضا بر چيده مي شود و با توجه به شرايط در نظر گرفته شده، مخارج اين سفر از 20 ميليون دلار به 15 هزار دلار براي هر نفر تقليل خواهد يافت. بدين ترتيب، انحصار سفر شكسته مي شود و سالانه هزاران نفر توريست فضايي مي توانند به فضا سفر كنند.

آمار منتشره از سوي سازمان جهاني گردشگري اين واقعيت را پيش رويمان قرار مي دهد كه در حال حاضر 11 درصد كل اشتغال، 12 درصد سرمايه گذاري و 10 درصد كل توليد ناخالص در دنيا به صنعت گردشگري اختصاص دارد.

در سال 2000 ميلادي نزديك به 670 ميليون نفر گردشگر در جهان حدود 500 ميليارد دلار درآمد براي كشورهاي مختلف به ارمغان آورده اند كه اين رقم از ساير درآمدهاي مختلف اقتصادي (مانند: خودروسازي، نفت و پتروشيمي) رشد بيشتري داشته است. اما با ابراز تأسف جدي بايد گفت كه سهم ايران از اين درآمد هنگفت جهاني فقط يك ميليارد دلار بوده و به اعتقاد كارشناسان داخلي و خارجي كسب اين مبلغ كاملاً غير قابل قبول و حتي نگران كننده است. چرا كه آنان معتقدند سهم ايران با توجه به اين كه كشورمان به لحاظ تنوع جاذبه هاي گردشگري جزو 10 كشور اول دنيا است ، حداقل بايد سالانه بالغ بر 12 ميليارد دلار باشد كه متأسفانه اين طور نيست.

در شرايط فعلي نيم نگاهي به درآمدهاي صنعت گردشگري در برخي نقاط جهان ما را با واقعيات ملموس تري مواجه مي سازد.

ادامه دارد...

پي نوشت ها:

1-فتح،5/12/78

1-  همشهري، 12/6/81